Karoline Luise von Baden. Kunst und Korrespondenz

Kunstwerk

Künstler  van Dyck, Anthonis 
Titel  Susanna Fourment und ihre Tochter Clara del Monte 
Datierung  um 1620 
Technik  Öl auf Leinwand 
Format  174 x 117 cm 
Provenienz  Erworben im März 1762 durch Vermittlung von Johann Heinrich Eberts für 2005 Livres auf der Versteigerung der Sammlung Gaillard de Gagny, Paris, wo es zusammen mit einem Herrenbildnis angeboten wurde. Von Karoline Luise auf einer Auktion am 6.3.1769 in Amsterdam angeboten, aber zurückgegangen. Schließlich durch den Kaufmann Johann Goll an den Kunsthändler Nicolas-François-Jacques Boileau für dessen Klienten, den Duc de Choiseul, nach Paris verkauft. 
Aufbewahrungsort  Washington, National Gallery of Art, Andrew W. Mellon Collection 
Inventarnummer  1937.I.48 
Quellenzitat  »Antoine Van Dyck.
9. Deux Tableaux en pendans, peints sur toile, de 5 pieds 3 pouces de haut, sur 3 pieds 7 pouces de large. […] tout annonce dans ceux ci qu’ils sont de Van Dyck, on y reconnoît la véritable nature & le faire de ce Maître. […] L’autre, une femme tient les mains d’un enfant qui est debout; ils sont richement habillés d’étoffes variées de différentes couleurs. Un rideau & du passage fait le fond du haut de ces deux Tableaux.«
Aukt. Kat.: Gaillard de Gagny, Paris, 29.3.1762 und folgende Tage (Lugt 1938, Nr. 1206), Nr. 9
»[…] la lettre /: sans signature:/ dont il a plu à votre Altesse Sérénissime de m’honorer le 13 de ce mois vient de m’être remise. J’y réponds sur le champ pour l’assurer que je prends bonne note de me rendre maître à la vente de M. Gaillard de Gagny des morceaux suivants que Votre Altesse désire.
Savoir
Le Terburgh pour L. 1560
Le Van der Werff (il a coûté 300 Louis d’or) 2400
2 Paul Potter à 264 lt. 528
2 Rubens à 400 lt. 800
2 Van Deyck à 500 lt. 1000«
Eberts bestätigt die von Karoline Luise in einem Brief vom 13.3.1762 angemeldeten Wünsche zur Auktion der Sammlung Gaillard de Gagny mit Limits. Eberts an Karoline Luise, 18.3.1762
GLA Karlsruhe, FA 5 A Corr 41, 134
»J’ai borné mes Emplettes pour Votre Altesse, au plus beau des Vandyck La femme avec l’Enfant pour 2000 lt. et quelques livre, les 2 Slingeland à 1460 lt. environ […]. De l’aveu de tous les connaisseurs le Vandyck vaut 3000 lt.«
Eberts hat Karoline Luises Limit von 500 Livres um das Vierfache überzogen und bietet ihr das Gemälde dennoch zusammen mit zwei Gemälden von Slingeland an (Gaesbeeck, Adriaen van: Nähende Mutter mit zwei Knaben an der Wiege und Slingeland, Pieter Cornelisz. van: Stillende Mutter). Eberts an Karoline Luise, 1.4.1762
GLA Karlsruhe, FA 5 A Corr 96, 88
»un grand tableau de famille par Van Dick pr[ix] 2005«
Rechnung von Eberts an Karoline Luise, 5.4.1762
GLA Karlsruhe, FA 5 A Corr 41, 128
»Votre Altesse Sérénissime, en aura par la suite, du Vandyk. Cependant s’il en était autrement, je travaillerai à le placer pour la Flandre ou la Hollande. Il est digne de parer un cabinet […].«
Eberts schlägt vor, den Van Dyck weiterzuverkaufen, falls Karoline Luise mit dem Gemälde nicht zufrieden sein sollte. Eberts an Karoline Luise, 8.6.1762
GLA Karlsruhe, FA 5 A Corr 41, 138
»v. Dyck de Paris de la vente du Cab. Du S. Gaillard de Gagny«
Karoline Luises handschriftliche Liste für Goll über zu verkaufenden Bilder, o.D. (1766; Konzept)
GLA Karlsruhe, FA 5 A Corr 19, 35
»3. Het Portret van een Dame, levensgrootte ten voeten uit, zittende in een Leuningstoel, en is zeer prachtig gekleed, met een Kraag en Paarlen om den hals. Ter zyde van haar staat een Kind met een Valhoed op, dat ze by de hand houdt. Achter haar om hoog ziet men een rood Gordyn, en in’t verschiet eenige Kolommen en een Tuingezigt. Alles zeer schoon geschilderd, krachtig van Coloriet, op Doek, door den Ridder A. VAN DYK, hoog 66, breed 46 duim.«
Aukt. Kat.: Gemälde und Druckgrafik, Amsterdam, 6.3.1769 und folgende Tage (Lugt 1938, Nr. 1740), Nr. 3 
Literatur  Literatur zur Provenienz: <Kircher 1933>, S. 132, 199 – <Lauts 1978>, S. 45, 47, 49, 55f. – <Lauts 1980>, S. 187–189 – <Ausst. Kat. Karlsruhe 2015>, S. 317f. (Malereikabinett 61)
Weitere Literatur: Ausst. Kat. Washington 1990∕91, Nr. 21 – Barnes u.a. 2004, Nr. I. 103 (mit älterer Lit.) – <Ausst. Kat. Karlsruhe 2015>, S. 240f. 
Personen  Boileau, Nicolas-François-Jacques; Maler, 1720 - 1785 (GND)
Borch, Gerard ter; Künstler, Maler, Zeichner, 1617 - 1681 (GND)
Choiseul, Étienne-François de; Politiker, 1719 - 1785 (GND)
Del Monte, Clara; 1618 - 1657
Dyck, Anthonis van; Künstler, Maler, Graphiker, Radierer, 1599 - 1641 (GND)
Eberts, Johann Heinrich; Bankier, Kunstagent, Kunstsammler; 1726 - 1803 (GND)
Fourment, Susanna; 1599 - 1628
Gaesbeeck, Adriaen van; Maler, 1621 - 1650
Gaillard de Gagny, Emmanuel Jacques; Kunstsammler, Obersteuereinnehmer, 1703 - 1759
Goll von Frankenstein, Johann; Agent, Sammler, Zeichner, Bankier, Kaufmann, 1722 - 1785 (GND)
Potter, Paulus; Maler, 1625 - 1654 (GND)
Slingeland, Pieter Cornelisz. van; Künstler, Maler, Zeichner, Porträtminiaturmaler, Miniaturmaler, Mezzotintostecher, Graphiker, 1640 - 1691 (GND)
Werff, Adriaen van der; Künstler, Maler, 1659 - 1722 (GND) 
Orte  Amsterdam [NL]
Paris [F] 
Verweise  Sammlung Choiseul
Sammlung Gaillard de Gagny  













Datenschutz   Impressum